“Discovering Hidden Attractions” (2019-2021) – Art Point

_______________________________________________

The regions of Pelagonija in North Macedonia and Diber in Albania have some of the greatest potential for the development of a dynamic and sustainable tourism offer in the CB area.
The possibility to capitalize these cross-border assets is provided within the frame of the Cross – border cooperation Programme between Republic of North Macedonia and Republic of Albania, co-funded by the European Union – IPA 2 instrument and Ministry of Local Self – Government of the Republic
of North Macedonia.

Both Demir Hisar (MK) and Klos (AL) municipalities, are rich in tangible and intangible cultural heritage,
diverse natural landscapes that are favorable for a variety of outdoor experiences for visitors, especially
since they are located within an hour’s drive from the main destination hubs of Bitola and Tirana (by the
newly built Rruga Arberit highway).

The problem addressed by Discovering hidden attractions project is the
under-utilized manmade and natural potential of the CB region as a means
to increase the number of traveler arrivals onto the territory of the
municipalities, and their length of stay and spending on various activities,
thus engaging the local population in business activities, resulting in an
increase in their incomes and reducing youth unemployment.

Discovering hidden attractions focuses on developing a consolidated travel packages across the border.
Developing similar destination attractiveness factors in both municipalities, as well developing products of
active tourism—hiking, cycling and local experiences delivered by locals—culminates in a joint crossborder travel package motivating visitors to go beyond borders and explore untouched places offering a
unique single thematic destination to a two-country travel experience.

Project objectives are:

To increase the touristic attractiveness of the CB target destination. The project will introduce
a point of interest through the adaptation of the existing Cooperative Centre in v. Sloestica (MK)
into a Multifunctional Cultural Center encompassing: a new attraction as a motivation to visit the
location by establishing a Memorial Room for the renowned writer P.M. Andreevski, featuring
original personal furniture and inventory in partnership with the co-applicant ART Point Gumno,
(www.artpoint-gumno.org.mk) an NGO dealing with the preservation and promotion of culture in
the area of Demir Hisar for the past ten years, organizing annual cultural events attracting active
travelers from all over the world; it will introduce a souvenir and traditional products shop;
increase the attractiveness of the wider region by upgrading the natural area of Valavicite
(natural river whirlpools) into a touristic site offering a unique visitor experience. Added value
will be an increased number of beds in the destination (set on the upper floor of the Centre),
thus contributing towards the upgrading of the accommodation possibilities both in quality and
quantity. Hiking and cycling (mount biking) trails introducing natural and cultural heritage will be
developed in the rural surroundings of DH and Klos.
A main cultural motivator will be established in Klos (AL) through the construction of a new
Historical and Ethnographic Museum for the area. In conjunction with this infrastructural
development, capacity development of the staff will be provided by the partner FLAG (www.flagal.org), a NGO from Tirana with extensive experience in developing local communities. In the area
of Klos, the project envisages renovation of the hiking trails to the glacial lakes at Balgjat, and
the canyon of Gryke e Xhabes and to Gurra Kaculit, as well as the installation of signage for
all 21 cultural monuments in Klos Municipality, particularly for the new Museum, the ancient
bridge of Ura Vashes, and the above-mentioned hiking trails to Balgjat, Gryke e Xhabes and
Gurra Kaculit.
To develop joint CB cultural and tourism products. The project will develop at least two CB
tourism products, namely one-day and multi-day trips to the CB area that will introduce visitor
packages of an activity and cultural content, linking the area of Klos and Demir Hisar by the similar
activities offered. Online targeted campaigns for promotion of the joint tourism products will
present the attractiveness and innovative adventure offered by the area.
To diversify the CB target area touristic offer by SME innovations. Businesses will be heavily
involved in the process of CB destination plan development (supply and demand assessment)
and knowledge sharing, contributing thus to the development of new marketable products and
participation in the testing of new touristic services and products (FAM tours).
To uplift the skills of persons engaged in rural and active tourism. Building capacities for
the local people in the CB target area for marketing their own traditional products as well
for the services and activity providers regarding the expectations of travelers will be introduced
by the project.

The project specifically works into developing rural and eco-tourism business in the same time preserving traditional way of life, quality of natural surroundings and quality of life as those are preconditions to a scaled up tourist offer in the rural areas.

F&F Project overall budget: 455 633€

Co-financing from EU: 387 288 €

Project duration: 20 months

Project partners:

Lead partner is Municipality of Demir Hisar
Municipality of Klos
NGO Art Point-Gumno, v. Sloeshtica
NGO Flag, Tirana

ОТКРИВАЊЕ НА СКРИЕНИТЕ АТРАКЦИИ

Регионите Пелагонија во Северна Македонија и Дибер во Албанија поседуваат некои од најголемите потенцијали за развојот на динамична и одржлива туристичка понуда во прекуграничната област.

Можноста за капитализација на овие прекугранични потенцијали е обезбедена во рамките на прекуграничната програма за соработка меѓу Република Северна Македонија и Република Албанија, кофинансирана од Европската Унија – инструмент ИПА 2 и Министерството за локална самоуправа на Република Северна Македонија.

И двете општини, Демир Хисар (МК) и Клос (АЛ) се богати со материјално и нематеријално културно наследство, со разновидни природни предели кои се поволни за различни туристички искуства на отворено, особено бидејќи се наоѓаат на еден час возење од главните урбани дестинации Битола и Тирана (преку новоизграден автопат Rruga Arberit во АЛ).

Проблемот што го адресира проектот „Откривање на скриените атракции“ е недоволно искористениот човечки и природен потенцијал на прекуграничлниот регион како можност за зголемување на бројот на посетители на територијата на општините и продолжување на нивниот престој благодарние на разновидна понуда на активности, што значи ангажирање на локалното население во комерцијални активности, што ќе резултира со зголемување на нивните приходи и намалување на невработеноста кај младите.

Откривање на скриените атракции се фокусира на развивање на консолидирани пакети за прекугранични патувања.

Развивањето слични можности за атрактивностите на дестинациите во двете општини, како и развивање производи за активен туризам – пешачење/планинарење, возење велосипед и локални искуства што ги нудат локалните жители – кулминира со заеднички пакет за прекугранично патување што ги мотивира посетителите да ги преминат границите и да истражуваат недопрени места нудејќи им една единствена тематска дестинација преку патувачко искуство во две земји.

Целите на проектот се:

1. Да се зголеми туристичката привлечност на целната дестинација во прекуграничниот ргион. Проектот ќе воведе специфичен фокус на интерес преку адаптација на постоечката зграда на селската Кооперација во с. Слоештица (МК) во Мултифункционален културен центар што опфаќа: нова атракција како мотивација за посета на дестинацијата преку формирање Меморијална поставка во чест на познатиот писател ПетревМ. Андреевски, во која се вклучени

и лични предмети и инвентар од животот на писателот; поставката ќе биде реализирана во партнерство со ко-апликантот АРТ ПОИНТ – ГУМНО, (www.artpoint-gumno.org.mk) невладина организација што во изминативе 18 години се занимава со зачувување и промоција на културата во Демир Хисар, организира годишни културни настани што привлекуваат посетители од целиот свет; во мултифункционалниот центар ќе се отвори продавница за сувенири и традиционални производи; атрактивноста на поширокиот регион ќе се зголеми и преку надградба на природната околина кај Валајците (вирови за перење направени преку зафат на природниот тек на реката) во туристичка локација која нуди уникатно искуство за посетители. Додадена вредност ќе биде зголемениот број легла во дестинацијата (поставени на горниот кат од Центарот), што ќе придонесе за надградба на можностите за сместување и во квалитет и во квантитет. Во руралната околина на ДХ и Клос, планрано е да се развијат пешачки и велосипедски патеки (планински велосипедизам) кои ќе го вклучат и претставуваат и природното и културното наследство.

Во Клос (АЛ) ќе се направи главен културен мотиватор, преку изградба на нов историски и етнографски музеј за областа. Во врска со оваа инфраструктурна поставка, развојот на капацитетите на персоналот ќе го обезбеди партнерот ФЛАГ (www.flagal.org), невладина организација од Тирана со големо искуство во развојот на локалните заедници. Во областа Клос, проектот предвидува обнова на пешачките патеки до глацијалните езера кај Balgjat, и кањонот Gryke e Xhabes и до Gurra Kaculit, како и поставување на патокази за сите 21 споменици на културата во општина Клос, особено за новиот Музеј, стариот мост на Ura Vashes, и гореспоменатите пешачки патеки до Balgjat, Gryke e Xhabes и Gurra Kaculit.

2. Да се развијат заеднички прекугранични културни и туристички производи. Проектот ќе развие најмалку два прекугранични туристички производи, имено еднодневни и повеќедневни патувања во прекуграничната област, што ќе воведе пакети за посетители со поуда на активности и културна содржина, поврзувајќи ги областите Клос и Демир Хисар преку слични понудени активности. Онлајн насочените кампањи за промоција на заедничките туристички производи ќе ја претстават атрактивноста и иновативната авантура што ја нудат овие предели.

3. Да се диверзифицира туристичката понуда на целната прекуграничлна област преку иновации на малите и средни претпријатија. Бизнисите ќе бидат силно вклучени во процесот на развој на планот за прекуграничната дестинација (проценка на понудата и побарувачката) и споделување знаење, придонесувајќи на тој начин за развој на нови производи што се продаваат и преку учество во тестирање на нови туристички услуги и производи (т.н. ФАМ тури).

4. Да се подигнат вештините на лицата ангажирани во рурален и активен туризам. Преку проектот ќе се овозможи јакнење на капацитетите на локалното население во целната прекугранична област за пласман на нивните традиционални производи, како и за давателите на услуги и активности во врска со очекувањата на патниците.

Конкретно, проектот работи на развој на рурален и еко-туристички бизнис, истовремено зачувувајќи го традиционалниот начин на живот, квалитетот на природната околина и квалитетот на животот каков што бидејќи тоа се предуслови за зголемена туристичка понуда во руралните области.

Факти и бројки:

Вкупен буџет на проектот: 455 633 €

Кофинансирање од ЕУ: 387 288 €

Времетраење на проектот: 20 месеци

Проектни партнери:

1. Општина Демир Хисар е водечки партнер

2. Општина Клос

3. НВО АРТ ПОИНТ-ГУМНО, с. Слоештица 4. НВО ФЛАГ, Тирана

#ipa2cbcmkal #euwithyou #МЛС